tia x có bước sóng

By Admin 10/11/2023 0

Bách khoa toàn thư phanh Wikipedia

Hình hình họa chụp X quang đãng tay treo nhẫn của phòng phẫu thuật, mái ấm tâm sinh lý học tập, mái ấm tế bào học tập người Thụy Sĩ Albert von Kölliker, chụp vì thế Röntgen
X-quang hoặc phổi người
X-quang của phổi người

Bức xạ X (còn gọi là tia X hoặc X-ray hoặc tia Röntgen) là một trong dạng của sóng năng lượng điện kể từ. đa số tia X với dải bước sóng trong vòng kể từ 0,01 cho tới 10 nano mét ứng với mặt hàng tần số kể từ 30 Petahertz cho tới 30 Exahertz (3×1016 Hz lớn 3×1019 Hz) và với tích điện kể từ 120 eV cho tới 120 keV. Trong nhiều ngôn từ, sự phản xạ X được gọi là sự phản xạ Röntgen,[1] được mệnh danh theo đuổi mái ấm khoa học tập người Đức gốc Hà Lan Wilhelm Röntgen, tức thì sau thời điểm ông mày mò rời khỏi một loại sự phản xạ nhưng mà không có bất kì ai nghe biết.[2]

Bạn đang xem: tia x có bước sóng

Các dải năng lượng[sửa | sửa mã nguồn]

Bảng phân loại những dải sự phản xạ sóng năng lượng điện từ/ánh sáng[3]
Tên Bước sóng Tần số (Hz) Năng lượng photon (eV)
Tia gamma ≤ 0,01 nm ≥ 30 EHz 124 keV - 300+ GeV
Tia X 0,01 nm - 10 nm 30 EHz - 30 PHz 124 eV - 124 keV
Tia tử ngoại 10 nm - 380 nm 30 PHz - 790 THz 3.3 eV - 124 eV
Ánh sáng sủa nom thấy 380 nm-700 nm 790 THz - 430 THz 1.7 eV - 3.3 eV
Tia hồng ngoại 700 nm - 1 mm 430 THz - 300 GHz 1.24 meV - 1.7 eV
Vi ba 1 mm - 1 met 300 GHz - 300 MHz 1.7 eV - 1.24 meV
Radio 1 mm - 100000 km 300 GHz - 3 Hz 12.4 feV - 1.24 meV
Wilhelm Conrad Röntgen, người mày mò rời khỏi tia X
Ứng dụng của tia X cứng và tia X mềm

Tia X cứng và tia X mềm[sửa | sửa mã nguồn]

Các tia X với tích điện photon cao (trên 5-10 keV, bước sóng bên dưới 0,2-0,1 nm) được gọi là tia X cứng, những tia X với tích điện thấp được gọi là tia X mượt.[4] Do với kĩ năng đâm xuyên, những tia X cứng được dùng thoáng rộng để xem thấy hình hình họa mặt mày trong số vật thể, thông thường được sử dụng để mà chụp X quang đãng nhập hắn tế và đánh giá tư trang hành lý bên trên bình an trường bay. Thuật ngữ X-quang được dùng nhằm có một hình hình họa được tạo ra vì thế tia X. Vì quá trình sóng của tia X cứng tương tự với độ dài rộng của những vẹn toàn tử, nó rất rất hữu ích nhằm xác lập những cấu tạo tinh ranh thể vì thế tinh ranh thể học tập tia X. trái lại, tia X mượt bị hít vào đơn giản nhập ko khí; chừng nhiều năm suy hạn chế khoảng tầm 600 eV (~ 2 nm). Các tia X nhập môi trường thiên nhiên nước nhỏ rộng lớn 1 micromet.[5]

Tia gamma[sửa | sửa mã nguồn]

Không với sự đồng thuận về một khái niệm phân biệt thân thiện tia X và tia gamma. Một thực tiễn thông dụng là nhằm phân biệt thân thiện nhị loại sự phản xạ dựa vào mối cung cấp của chúng: tia X vạc rời khỏi vì thế những electron, trong những lúc những tia gamma được vạc rời khỏi vì thế phân tử nhân vẹn toàn tử.[6][7][8][9] Định nghĩa này bắt gặp một vài vấn đề: những quy trình không giống cũng rất có thể đưa đến những photon tích điện cao, hoặc nhiều khi cách thức đưa đến ko được biết. Một biện pháp thay cho thế thông dụng không giống là phân biệt X và gamma bên trên hạ tầng bước sóng (tần số hoặc tích điện photon),Với sự phản xạ ngắn lại hơn nữa một vài bước sóng tùy ý, ví dụ như 10−11 m (0,1 Å), thìa là sự phản xạ gamma.[10] Phương pháp này hướng dẫn và chỉ định một photon cho 1 chuyên mục đang được rõ ràng, tuy nhiên chỉ rất có thể xác lập được nếu như hiểu rằng bước sóng. Tuy nhiên, nhị khái niệm này thông thường trùng cùng nhau vì thế sự phản xạ năng lượng điện kể từ vạc rời khỏi vì thế những tia X thông thường với bước sóng và tích điện photon thấp rộng lớn phóng xạ vạc rời khỏi kể từ phân tử nhân phóng xạ.[6]

Tính chất[sửa | sửa mã nguồn]

Biểu tượng nguy hại sự phản xạ ion hoá

Các photon tia X khi đem đầy đủ tích điện rất có thể ion hóa vẹn toàn tử và đánh tan links phân tử. Vấn đề này thực hiện cho tới nó trở nên một loại sự phản xạ ion hoá, vì thế gây hư tổn cho tới tế bào sinh sống khung hình. Liều sự phản xạ cao nhập một khoảng tầm thời hạn cộc tạo nên căn bệnh nhiễm xạ, trong những lúc văng mạng thấp rộng lớn rất có thể thực hiện tăng nguy hại ung thư vì thế xạ trị. Chụp X-quang nhập hắn tế với nguy hại thực hiện tăng bị ung thư tuy nhiên nó có không ít quyền lợi của việc đánh giá. Khả năng ion hoá của tia X rất có thể được dùng nhập chữa trị ung thư nhằm khử tế bào ác tính bằng phương pháp dùng cách thức xạ trị. Nó cũng rất được dùng nhằm xác lập đặc điểm vật tư bằng phương pháp dùng quang đãng phổ tia X.

Tia X với bước sóng ngắn lại hơn nữa nhiều đối với độ sáng bắt gặp, nó rất có thể được cấu tạo nhỏ rất là nhiều đối với những gì rất có thể bắt gặp vì thế kính hiển vi thông thường. Vấn đề này rất có thể được dùng nhập kính hiển vi X-quang để sở hữu được hình hình họa với độ sắc nét cao và xác xác định trí những vẹn toàn tử nhập tinh ranh thể.

Các tia X cực mạnh rất có thể trải qua những vật thể dày nhưng mà không xẩy ra hấp phụ hoặc phân nghiền nhiều. Vì nguyên do này, tia X được dùng thoáng rộng nhằm thu hình hình họa mặt mày trong số đối tượng người tiêu dùng quấn kín. Các phần mềm thường bắt gặp nhất là nhập chụp X quang đãng hắn tế và máy quét tước bình an trường bay, tuy nhiên những chuyên môn tương tự động cũng cần thiết nhập công nghiệp (ví dụ chụp X quang đãng công nghiệp và CT công nghiệp) và phân tích (ví dụ CT động vật hoang dã nhỏ). Độ sâu sắc xâm nhập thay cho thay đổi theo đuổi một vài ba bậc khuôn khổ đối với phổ tia X. Vấn đề này được chấp nhận kiểm soát và điều chỉnh tích điện photon cho tới phần mềm nhằm truyền đạt không hề thiếu trải qua đối tượng người tiêu dùng và bên cạnh đó có tính tương phản chất lượng nhập hình hình họa.

Khả năng bắt gặp ở đôi mắt người[sửa | sửa mã nguồn]

Quan điểm thường thì coi đôi mắt người ko bắt gặp tia X. Tuy nhiên tức thì sau vạc hiện tại của Röntgen nhập năm 1895 đang được với thông tin bắt gặp độ sáng màu xanh lá cây lục-xám yếu hèn khi nhập chống tối. Song vì thế sự nguy hại của tia X nên không tồn tại phân tích tiếp theo sau nhằm xác lập chế độ thiệt sự. Giả thiết thể hiện là tia X kích ứng thẳng võng mạc và/hoặc kích ứng huỳnh quang đãng và đôi mắt người cảm biến độ sáng thông thường loại cung cấp [11].

Câu chuyện vạc hình thành tia X[sửa | sửa mã nguồn]

Tối ngày 8 mon 11 năm 1895, Wilhelm Röntgen đang được đánh giá coi liệu tia cathode (tia âm cực) rất có thể lên đường xuyên qua chuyện kính hay là không thì bất thần nhận ra một độ sáng vạc rời khỏi từ là một tấm được phủ hóa hóa học sát cơ. Ông gọi những tia đưa đến độ sáng này là tia X, vì thế thực chất ko rõ ràng của bọn chúng.[12]

Với tâm trí nhạy cảm bén, lênh láng tay nghề của một mái ấm vật lý cơ học tập, việc này đang được quyến rũ ông và 49 ngày sau ông liên tiếp ở lỳ nhập chống thử nghiệm, thường ngày ông chỉ ngừng việc làm phân tích khoảng 1 đến 2 phút nhằm thức ăn, dọn dẹp vệ sinh và chợp đôi mắt nghỉ dưỡng một vài giờ. Nhờ thế, ông đang được dò xét rời khỏi đặc điểm của loại tia kín đáo nhưng mà ông tạm thời mệnh danh là tia X và tạo nên cho tới ông giải Nobel về vật lý cơ thứ nhất nhập năm 1901.

Sơ trang bị nguyên tắc sinh hoạt đèn Röntgen

Nguồn vạc tia X[sửa | sửa mã nguồn]

Đèn tia X[sửa | sửa mã nguồn]

Phát hiện tại của Wilhelm Röntgen dẫn theo việc sản xuất rời khỏi đèn vạc tia X (hay đèn Röntgen, X-ray tube)[13]. Đó là mối cung cấp vạc tia X tự tạo, loại công cụ hiện tại vẫn đang được dùng thông dụng trong số phần mềm tia X. Nguyên lý sinh hoạt của đèn Röntgen là nhập một cẳng chân không chỉ năng lượng điện tử được vận tốc cho tới vận tốc cao, khi đập nhập anode có khả năng sẽ bị hãm đột ngột, và vạc xạ độ sáng tích điện cao. "Bức xạ khi bị hãm" hoặc sự phản xạ hãm theo đuổi giờ Đức là "Bremsstrahlung", trở nên thuật ngữ được dùng nhập văn liệu giờ Anh.

Trong thiên nhiên[sửa | sửa mã nguồn]

Trong vạn vật thiên nhiên thì sự phân tung phóng xạ của những đồng vị phóng xạ nhập khu đất đá, sự đột nhập của tia ngoài trái đất,... dẫn tới việc xuất hiện những phân tử tích năng lượng điện tích điện cao và tia gamma nhập sinh quyển. Tương tác của bọn chúng với vật hóa học ở trên đây thực hiện đột biến tia X theo đuổi nhị chế độ chủ yếu.

  • Bức xạ hãm những phân tử tích năng lượng điện, vạc rời khỏi photon với dải tích điện kể từ tia gamma cho tới tia X.
  • Các photon của tia gamma và tia X tích điện cao nghiền xạ theo đuổi cảm giác Compton đưa đến tia X loại cung cấp.

Các vụ sét tiến công đưa đến vùng plasma nhiệt độ chừng cao cũng vạc rời khỏi tia X, tuy nhiên văng mạng lượng ko đáng chú ý.

Xem thêm: the prime minister was determined to remain in office

Trong thực tiễn cuộc sống ko nên quan hoài cho tới phông tia X. Chỉ nhập phân tích sinh học tập DT tiến bộ hóa, tia X bất ngờ được xem là góp sức nhập việc đưa đến những thay đổi dị nhập DNA.

Trong vũ trụ[sửa | sửa mã nguồn]

Các thiên thể với nhiệt độ chừng rất rất cao sự phản xạ tia X theo đuổi lý thuyết sự phản xạ của vật đen kịt vô cùng, và là hạ tầng nhằm xác lập nhiệt độ chừng vì thế sao cơ.

Sử dụng nhập Y tế[sửa | sửa mã nguồn]

Ảnh chụp tia X vỏ hộp sọ người

Từ khi Wilhelm Conrad Röntgen vạc hình thành tia X rất có thể chẩn đoán cấu tạo xương, tia X được cải cách và phát triển nhằm dùng cho tới chụp ảnh hắn tế.

Năm 1897, tia X phiên thứ nhất được dùng bên trên mặt trận quân sự chiến lược, nhập Chiến giành Balkan, nhằm dò xét những miếng đạn và địa điểm xương gãy phía bên trong khung hình người bị bệnh.[12]

Khoa X quang đãng là một trong nghành nghề dịch vụ thường xuyên biệt nhập hắn tế dùng hình họa tia X và những kỹ năng không giống nhằm chẩn đoán căn bệnh vì thế hình hình họa nên còn được gọi là Khoa chẩn đoán hình hình họa.

Việc dùng tia X đặc biệt quan trọng hữu dụng trong những việc xác lập tình hình bệnh lý về xương, tuy nhiên cũng rất có thể mang lại lợi ích dò xét rời khỏi những căn bệnh về ứng dụng. Ưu điểm của phần mềm này là chẩn đoán và chữa trị nhiều bị bệnh một cơ hội nhanh gọn lẹ nhưng mà ko thực hiện người bị bệnh đau nhức (ví dụ giống như các căn bệnh về đàng huyết, các bệnh ung thư,...)[14]. Một vài ba ví như tham khảo ngực, rất có thể dùng để làm chẩn đoán căn bệnh về phổi như thể viêm phổi, ung thư phổi hoặc phù nề phổi, và tham khảo vùng bụng,rất có thể vạc hình thành tắc ruột (tắc thực quản), tràn khí (từ thủng ruột), tràn dịch (trong vùng bụng). Trong vài ba tình huống, dùng X quang đãng còn làm cho giành cãi, như thể sỏi mật (ít khi cản quang) hoặc viêm sỏi thận (thường thấy tuy nhiên ko nên luôn luôn luôn). Hơn nữa, những nét chụp X quang đãng truyền thống cuội nguồn không nhiều dùng trong những việc tạo ra hình những ứng dụng như óc hoặc cơ. Việc tạo ra hình cho tới ứng dụng được thay cho thế vì thế kỹ năng chụp Cắt lớp vi tính (Tiếng Anh: computed axial tomography, CAT hoặc CT scanning) hoặc tạo ra hình vì thế chụp nằm trong hưởng trọn kể từ (MRI) hoặc siêu thanh.

Tia X còn được dùng nhập chuyên môn soi thẳng "thời lừa lọc thực", như thăm hỏi nhà đá trở thành gân máu hoặc phân tích chừng cản quang đãng của những tạng trống rỗng nội tạng (chất lỏng cản quang đãng trong số quai ruột rộng lớn hoặc nhỏ) bằng phương pháp dùng máy chiếu huỳnh quang đãng. Hình hình họa phẫu thuật gân máu cũng giống như các can thiệp hắn tế qua chuyện khối hệ thống động mạch máu đều nhờ vào những máy soi X quang đãng nhằm xác định những tổn thương tiềm ẩn và rất có thể trị liệu.

Xạ trị tia X, là một trong can thiệp hắn tế, lúc bấy giờ sử dụng thường xuyên biệt cho những tế bào ung thư nông (là những khối u ko ở vượt lên trước sâu sắc nhập cơ thể), sử dụng những tia X với tích điện mạnh.

Phục vụ đánh giá bình an bên trên cửa ngõ khẩu[sửa | sửa mã nguồn]

Chiếu X quang đãng nhằm nhận được hình hình họa những dụng cụ phía bên trong tư trang hành lý gói kín hoặc nhập ăn mặc quần áo bên trên thân thiện người, được triển khai bên trên những cửa ngõ khẩu với đòi hỏi bình an cao, như cửa ngõ lên máy cất cánh, cửa ngõ khẩu sang trọng nước không giống, và một vài mái ấm giam cầm đặc biệt quan trọng.

Hệ thống quét tước bình an thông thường tích thích hợp chiếu X quang đãng với quét tước dò xét sắt kẽm kim loại, nhằm nhận được vấn đề tin yêu rộng lớn về đối tượng người tiêu dùng được quét tước.

Xem thêm: các dạng toán vi ét thi vào lớp 10

Hóa phân tách sử dụng tia X[sửa | sửa mã nguồn]

Phổ nghiền sắc tích điện tia X viết lách tắt là EDX hoặc EDS (tiếng Anh: Energy-dispersive X-ray spectroscopy), là chuyên môn phân tách bộ phận chất hóa học của vật rắn nhờ vào việc ghi lại phổ tia X vạc rời khỏi kể từ vật rắn vì thế tương tác với những sự phản xạ nhưng mà đa phần là chùm năng lượng điện tử với tích điện cao trong số kính hiển vi năng lượng điện tử. Có thân phụ thay đổi thể đo như bên dưới đây[15].

  • Phổ năng lượng điện tử Auger (AES, Auger Electron Spectroscopy): thay cho vạc rời khỏi những tia X đặc thù, khi những năng lượng điện tử với tích điện rộng lớn tương tác với lớp năng lượng điện tử sâu sắc phía bên trong vẹn toàn tử tiếp tục khiến cho một vài năng lượng điện tử lớp phía ngoài bị nhảy rời khỏi đưa đến phổ AES.
  • Phổ huỳnh quang đãng tia X (XPS, X-ray Photoelectron Spectroscopy): tương tác thân thiện năng lượng điện tử và hóa học rắn làm cho vạc rời khỏi phổ huỳnh quang đãng của tia X, được thêm những vấn đề về tích điện links.
  • Phổ nghiền sắc bước sóng tia X (WDS, X-ray Wavelength-Dispersive Spectroscopy): tương tự động như phổ EDX tuy nhiên có tính tinh ranh cao hơn nữa, được thêm vấn đề về những yếu tắc nhẹ nhõm, tuy nhiên lại sở hữu kĩ năng loại nhiễu chất lượng rộng lớn EDS và chỉ phân tách được một yếu tắc cho 1 phiên ghi phổ.
Thiên hà Andromeda để ý vì thế tia rất rất tím và vùng để ý vì thế tia X tích điện cao, NASA, xuất ngày 5/01/2016.

Thiên văn học tập tia X[sửa | sửa mã nguồn]

Thiên văn học tập tia X phân tích những vật thể ngoài trái đất ở quá trình sóng tia X. Nó xác lập rời khỏi những đối tượng người tiêu dùng vạc xạ nhiệt độ với nhiệt độ đô bên trên 107 chừng Kelvin, là những sao hoặc vùng khí dày (được gọi là vạc xạ vật đen kịt tuyệt đối).

Vì tia X bị khí quyển Trái Đất hít vào mạnh, việc để ý nên được triển khai bên trên khí cầu ở chừng to lớn, những thương hiệu lửa, hoặc bên trên tàu vũ trụ[16].

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ “X-Rays”. NASA. Bản gốc tàng trữ ngày 22 mon 11 năm 2012. Truy cập ngày 7 mon 11 năm 2012.
  2. ^ Novelline, Robert (1997). Squire's Fundamentals of Radiology. Harvard University Press. 5th edition. ISBN 0-674-83339-2.
  3. ^ Haynes, William M. chỉnh sửa (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (ấn bạn dạng 92). CRC Press. tr. 10.233. ISBN 1-4398-5511-0.
  4. ^ Attwood, David (1999). Soft X-rays and extreme ultraviolet radiation. Cambridge University. tr. 2. ISBN 978-0-521-65214-8. Bản gốc tàng trữ ngày 12 tháng bốn năm 2011. Truy cập ngày 3 mon 6 năm 2017.
  5. ^ “Physics.nist.gov”. Physics.nist.gov. Truy cập ngày 8 mon 11 năm 2011.
  6. ^ a b Denny, P.. P..; Heaton, B. (1999). Physics for Diagnostic Radiology. USA: CRC Press. tr. 12. ISBN 0-7503-0591-6.
  7. ^ Feynman, Richard; Leighton, Robert; Sands, Matthew (1963). The Feynman Lectures on Physics, Vol.1. USA: Addison-Wesley. tr. 2–5. ISBN 0-201-02116-1.
  8. ^ L'Annunziata, Michael; Abrade, Mohammad (2003). Handbook of Radioactivity Analysis. Academic Press. tr. 58. ISBN 0-12-436603-1.
  9. ^ Grupen, Claus; Cowan, G.; Eidelman, S. D.; Stroh, T. (2005). Astroparticle Physics. Springer. tr. 109. ISBN 3-540-25312-2.
  10. ^ Hodgman, Charles chỉnh sửa (1961). CRC Handbook of Chemistry and Physics, 44th Ed. USA: Chemical Rubber Co. tr. 2850.
  11. ^ Schober H. Die Direktwahrnehmung von Röntgenstrahlen durch den menschlichen Gesichtssinn. In: Vision Research. 4, Nr. 3–4, S. 251–269.
  12. ^ a b “History.com”.
  13. ^ Julius Edgar Lilienfeld. Die sichtbare Strahlung des Brennecks von Röntgenröhren. In: Physikalische Zeitschrift. trăng tròn, Nr. 12, 1919, p. 280
  14. ^ Nguyễn, Thành Luân. “Tia X (Tia RƠN-GHEN) - Cuộc Cách mạng nhập nghành nghề dịch vụ Vật lý học”.
  15. ^ Ứng dụng huỳnh quang đãng tia X nhập khoa học tập và chuyên môn. luanvan.net, năm trước. Truy cập 12/01/2016.
  16. ^ Cox A. N., editor (2000). Allen's Astrophysical Quantities. New York: Springer-Verlag. ISBN 0-387-98746-0.

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons được thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Tia X.
  • X-ray (radiation beam) bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)
  • Historical X-ray tubes
  • Röntgen's 1895 article, on line and analyzed on BibNum Lưu trữ 2016-05-09 bên trên Wayback Machine [click 'à télécharger' for English analysis]
  • Example Radiograph: Fractured Humerus
  • A Photograph of an X-ray Machine
  • X-ray Safety Lưu trữ 2018-06-07 bên trên Wayback Machine