bộ luật ban hành dưới triều nguyễn là luật gì

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

Hoàng Việt luật lệ hoặc còn được nghe biết với thương hiệu Hoàng triều luật lệ, Quốc triều điều luật, Nguyễn triều hình luật, bộ luật Gia Long là cỗ luật đầu tiên của nước Việt Nam thời đầu mái ấm Nguyễn bởi Bắc trở nên Tổng trấn Nguyễn Văn Thành biên soạn thảo và vua Gia Long cho tới phát hành năm 1813.^[1]

Bạn đang xem: bộ luật ban hành dưới triều nguyễn là luật gì

Lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Vua Gia Long sau khoản thời gian đăng vương để sở hữu hạ tầng về pháp luật, mệnh lệnh cho tới Nguyễn Văn Thành, Vũ Trinh, Trần Hựu phụ thuộc Đại Thanh luật lệ và Luật Hồng Đức thực hiện hạ tầng biên soạn cỗ luật cho tới triều Nguyễn mang tên gọi là Hoàng Việt lệ luật (còn được gọi là Luật Gia Long), bao gồm 22 quyển và 398 điều^[2] tiếp sau đó vua Gia Long cho tới phát hành đầu tiên nhập năm 1813. Sở luật này gần như là lấy nguyên vẹn kiểu mẫu là luật mái ấm Thanh^[3] Trong 398 điều thì chỉ mất 2 điều là rút kể từ Quốc triều Hình luật thời Hậu Lê, vài ba chục điều luật khác lạ một chút về kể từ ngữ đối với luật trong phòng Thanh, những điều luật sót lại đều sao chép lại y nguyên tên thường gọi lộn nội dung kể cả những đái chú của những điều luật nhập “Đại Thanh luật lệ”^[4]

Giống như “Đại Thanh luật lệ”, Hoàng Việt lệ luật ngoài quyển đầu là mục lục những điều luật, bảng (hay đồ), thể lệ về phục tang, thao diễn giải thuật ngữ, những quyển sót lại được phân thành 6 phân mục, ứng với việc của 6 bộ: Lại, Sở, Lễ, Binh, Hình, Công. Trong khi, cơ hội trình diễn in dán của “Hoàng Việt luật lệ” cũng tương tự như với cỗ luật mái ấm Thanh. Một số điều luật nhập “Hoàng Việt luật lệ” tiếp tục lược quăng quật, thay cho thay đổi một số trong những đái tiết của luật mái ấm Thanh cho tới phù phù hợp với cơ hội gọi bên trên nước Việt Nam (Một số điều luật thay cho thay đổi đơn vị chức năng hành chủ yếu "tỉnh" của Trung Quốc trở nên "doanh, trấn" của nước Việt Nam, chức vụ lý trưởng của Trung Quốc bởi vì xã trưởng của Việt Nam).

Hoàng Việt lệ luật được dùng nhập trong cả thời mái ấm Nguyễn rồi người sử dụng tiếp ở Trung Kỳ nhập thời Thực dân Pháp cướp đóng góp Việt Nam^[5].

Xem thêm: biển đông là cầu nối giữa hai đại dương

Sắp xếp nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Việt lệ luật với 398 điều và 30 điều tỷ dẫn,^[6] chép nhập 22 cuốn. Có sáu phân mục bởi ứng với việc sáu Sở Lại, Công, Lễ, Hộ, Binh, Hình phụ trách móc. Chi tiết như sau:

Xem thêm: các dạng toán vi ét thi vào lớp 10

• Cuốn loại 1: mục lục điều luật, bảng (hay đồ), thể lệ về phục trang tang, thao diễn giải thuật ngữ
• Cuốn thứ hai và 3: 45 điều danh lệ
• Cuốn loại 4 và 5: 27 điều lại luật
• Cuốn loại 6, 7 và 8: 66 điều hộ luật
• Cuốn loại 9: 26 điều lễ luật
• Cuốn loại 10 và 11: 58 điều binh luật
• Cuốn loại 12 cho tới 20: 166 điều hình luật
• Cuốn loại 21: 10 điều công luật
• Cuốn loại 22: dẫn điều luật

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Hoàng Việt lệ luật được xây đắp bên trên hạ tầng khảo xét, tham lam chiếu cỗ luật Hồng Đức (tức Quốc triều Hình luật, là cỗ luật trong phòng Lê), tuy nhiên đa số là mượn cỗ luật trong phòng Thanh, mặc dù và đã được sửa đổi và update cho tới phù phù hợp với ĐK rõ ràng của nước Việt Nam khi bấy giờ.^[7] Trong 398 điều thì 397 là chép lại Đại Thanh lệ luật. Chỉ với 1 điều là rút kể từ Quốc triều Hình luật.^[6]

Bảng (hay đồ): quy toan về phương phía xử lý so với những gia sản đã đạt được một cơ hội phạm pháp. Thể lệ nộp trị chuộc tội, chí tiết về ngũ hình, những khí cụ người sử dụng nhập tù, và phục trang tang chế. Danh lệ quy toan về những lý lẽ tổng quát mắng về tội phạm và kiểu dáng trừng trị. Phần dẫn đều luật dùng làm chỉ dẫn việc đối chiếu những hình trị và áp dụng luật nhập tình huống vụ việc nhưng mà luật ko quy toan cho tới. Hộ luật là những luật về hộ tịch, gia sản, hôn nhân gia đình, thuế, nợ nần, chi phí chợ búa.

Đặc biệt là vấn đề luật về sự tuyển chọn phi cho tới vua, Hoàng Việt lệ luật thừa kế những điều luật kể từ thời xưa nhưng mà không tồn tại bất kì sự thay cho thay đổi nào là. Đó là giới hạn tuổi tuyển chọn phi kể từ 13 cho tới 16 tuổi hạc (trừ những cuộc hôn nhân gia đình chủ yếu trị, song vẫn ko ghi nhận bất kì tình huống nào là vi phạm điều luật bên trên vì thế hôn nhân gia đình chủ yếu trị).

Xem thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Luật mái ấm Hậu Lê
• Luật Hồng Đức
• Quốc triều nhà lao tụng điều lệ

Luật không giống thời Nguyễn

• Hội điển toát yếu
• Khâm toan Đại Nam Hội điển sự lệ
• Minh Mệnh chủ yếu yếu
• Đại Nam điển lệ toát yếu

Chú giải[sửa | sửa mã nguồn]

Thư mục[sửa | sửa mã nguồn]

• Trần Trọng Kim (1971), [[Việt Nam sử lược]], 2, Sài Gòn: Trung tâm Học liệu Xuất phiên bản nằm trong Sở giáo dục và đào tạo, Bản gốc tàng trữ ngày 27 mon 8 năm 2018, truy vấn ngày 21 mon 9 năm 2008
• Đặng Việt Thủy; Đặng Thành Trung (2008), 54 vị vua Việt Nam, Hà Nội: Nhà xuất phiên bản Quân group Nhân dân
• Lương Ninh (2000), Lịch sử nước Việt Nam giản yếu, Hà Nội: Nhà xuất phiên bản Chính trị Quốc gia